Turgut Uyar - Büyük Saat

Edebiyatımızda İkinci Yeni akımının öncülerinden Turgut Uyar'ın bütün şiirleri tek kitapta toplanmış. Emek verenlerin ellerine sağlık diyerek altını çizdiğim yerleri paylaşmaya başlıyorum..

ARZ-I HAL

Ben de günahkar kullarındanım Allahım...

Bir "Kulhuvallahi" bilirim dualardan,

Bir de "Yarabbi şükür" demeyi doyunca,

Bir kere oruç tutmam ramazan boyunca,

Ama çekmediğim kalmadı sevdalardan.

Ben de günahkar kullarındanım Allahım!...

Benim gibi kulun çok dünyada, Allahım!...

Eğer bilmiyorsan işte, haberin olsun.

Ekmek derdi, aşk derdi unutturdu seni.

İnsan hatırlamıyor dün ne yediğini.

Zaten yediğimiz ne ki hatırda dursun.

Benim gibi kulun çok dünyada, Allahım!...

Yazdıklarıma sakın darılma Allahım!...

Meleklerin sana bunları söylemezler.

Artık, pek yarattığın gibi değil dünya

İnsanlar hem sabuna karıştı, hem suya:

Ne olursun hoşuna gitmediyse eğer,

Yazdıklarıma sakın darılma Allahım!...

Sana bir şey soracağım, affet, Allahım!...

Beş vakit kızlar doluyor camilerine,

Beyaz yaşmaklı, beyaz tenli masum kızlar...

Benim bir defa görüşte yüreğim sızlar;

Sen tutulmadın mı, içlerinden birine?

Sana bir şey soracağım, affet, Allahım!...

İşte insanlar bu minval üzre, Allahım!...

Kıt kanaat sere serpe yollar boyunca

Sen, bizim için hala o ezeli sırsın.

Sen de, bizi bilmiş olsan, başkalaşırsın...

Herkesin kederi, gailesi boyunca.

İşte insanlar bu minval üzre, Allahım!...

Evet kimsesizdik ama umudumuz vardı

Üç ev görsek bir şehir sanıyorduk

Başının o ağrısı beni görüncedir

Bana baktıkça yalnızlığın geliyor aklına

Güzel günlerim vardı yağmularda ıslanan,

Ve güzel gecelerim masallarla dopdolu.

Ölüm bir hatıra gibidir insanda;

Kah hatırlanır, kah unutulur.

Fakat bir gün, bir gün nihayet

Gözle görülür elle tutulur...

ÖLÜME DAİR KONUŞMALAR 5

İşte ben hep böyle garip mahzun,

Bir şey beklermişcesine yaşıyorum.

Bazan öyle günlerim oluyor ki, Elâgözlüm,

Ne oldu, nasıl bitti şaşıyorum..

Bazı bilmem, gün nasıl başladığında,

Kayıp kayıp gidiyor dünya bıkkın bakışlarımdan.

Yaşıyorum, yaşıyorum da bitmiyor,

Bir tutam sakız oluyor ağzımda zaman..

Yaşamak ne kadar çekilmez gelse de arasıra,

Bu görmek, bu sevmek, bu aziz sıcaklık tende.

Bu bir nimet, bu bir nimet, Elâgözlüm,

Bu yaşamak bir şiir, harikulâde.

Sen ki, saçından tırnağına kadar

Bir hürriyete bedelsin,

Bu ılık saçlar, bu gözler; fakat her şeyden önce

Yaşadığın için güzelsin..

İşte böyle yeşil bulutlar misali senelerce,

Oradan oraya elinde kaderin.

Kimbilir kaç kere üstünden geçtim,

Şarkılar söyledim karşısında

Bir gün bana mezar olacak yerin..

Gerçi şimdi çağımız değilse de Elâgözlüm,

Bu bir kötü tecelli ki, nasıl diyeyim.

Bir gün bir kara gölge görürsen gözlerimde

Akşamsa beni uyut..

.......

Bir nefis sabahsa eğer, ölümü

Ellerin ellerimde bekliyeyim...

Otursam da sabahlara kadar ağlasam
Yollar geçiyor içimden yollar, uzak yakın
Ah, doyamadım daha, doyamadım doyamadım
Aman turnam, aman bu düş olmasın sakın..

-ölümün ömrü bir gün

galiba aşk ömür boyunca

GÖĞE BAKMA DURAĞI

İkimiz birden sevinebiliriz göğe bakalım

Şu kaçamak ışıklardan şu şeker kamışlarından

Bebe dişlerinden güneşlerden yaban otlarından

Durmadan harcadığım şu gözlerimi al kurtar

Şu aranıp duran korkak ellerimi tut

Bu evleri atla bu evleri de bunları  da

Göğe bakalım

Falanca durağa şimdi geliriz göğe bakalım

İnecek var deriz otobüs durur ineriz

Bu karanlık böyle iyi afferin Tanrıya

Herkes uyusun iyi oluyor hoşlanıyorum

Hırsızlar polisler açlar toklar uyusun

Herkes uyusun bir seni uyutmam birde ben uyumam

Herkes yokken biz oluruz biz uyumıyalım

Nasıl olsa sarhoşuz nasıl olsa öpüşürüz sokaklarda

Beni bırak göğe bakalım

Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım

Tuttukca güçleniyorum kalabalık oluyorum

Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi 

Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor

Seni aldım bu sunturlu yere getirdim

Sayısız penceren vardı bir bir kapattım

Bana dönesin diye bir bir kapattım

Şimdi otobüs gelir biner gideriz

Dönmiyeceğimiz bir yer beğen başka türlüsü güç

Bir ellerin bir ellerim yeter belliyelim yetsin

Seni aldım bana ayırdım durma kendini hatırlat

Durma kendini hatırlat 

Durma göğe bakalım 

N'apalım bizi bir kez mimlemiş kader

Nasıl da içiyorum, ölürcesine.

Ben seni arıyorum rüyalarımda

Geceler içinde bir yıldız, bir yıldızı.

Onunla o eksik geldi

Onunla bir yerim çıktı geldi

Üşürüz suçluluktan

Suçluyuz yaşamaktan.

Biz o zaman yaptıklarımızın günahını değil, yüceliğini biliyorduk. Bu, iki gücün bir yeniye varması, bir yeni yaratmasıydı. Bu çiftleşme değil tekleşmeydi. Tekleşmenin bir yönüydü. Yazık bize. O zaman bütün insanlara inanıyorduk. Yıkmak istediler yıktılar. Yazık bize. Herkesin bir gün ağlayabileceği, herkesin varamadığı için kutsallığını bulamadığı bir yere götürüp, yüreksizleri güldürdüler, bizi alçaltıp ağlattılar. Yazık bize.

BİR İNTİHAR AKŞAMI ÜSTÜNE SÖYLENTİ

Kısacık yoğun bir akşam

herkezin yüzünün bir anıya karıştığı

yoğun bir akşam

bana bir memur gibi davrandılar hastanelerde

ve bir intihar üstüne söylenti

bütün kıyıları dolaştı durdu

kısacık bir akşam

Kısacık serin bir akşam

kelebeklerin atlarla yarıştığı

yoğun bir akşam

bazı mektuplar damgalandı postanelerde

oturuldu bir takım şarkılar söylendi

bir adam bir kadının kapısını vurdu

kısacık bir akşam

Neyi söylesem bir kahramanlıktı

içinde azıcık buluştuğumuz

bir bulutla bir kağıt peçete arasında

kısacık yoğun bir akşam

şaşırdım hüznümü nerelere bıraksam

bir yanda kasıklarımın sarsılmaz gücü ve

kısacık yoğun bir akşam

Her şey bir unutkanlıktı

arada bir deliler gibi kavuştuğumuz

tüfekle vurulmuş bir parsın yarasında

kıcacık yoğun bir akşam

biliyordum bir soğuktu nereye varsam

bir yanımda bir el bir yanda vazgeçilmez bir sancı ve

kısacık yoğun bir akşam.

Kim karıştırdı gerçekliğine

yaşadığım sonsuzluğun

ve oturuldu bir takım şeyler söylendi

imla kurallarıyla mutsuzluk üstüne

kısacık bir akşam

duraladım ne yapsam

Kim karıştırdı gerçekliğine

su terazilerindeki ensizliğin

ve fotoğraflar çekildi ben çıkmadım herkes eğlendi

araba vapurlarıyla denizsizlik üstüne

kısacık bir akşam

o kadar kısa ki bir akşam

yüzümü suyun ardında buldum

kıyılar bu yüzdendir öyle dediler

kısacık yoğun bir akşam

serin bir akşam öyle söylediler...

Bir gün bir şeyler aranırsa
Bu benim korktuğumdur.

tam üç gün sırtüstü yattım

ölmeyi düşündüm

ölümü değil ölmeyi

Eskiden unuttuğum bayram ürpermeleri türedi bende kuşkularım uyandılar zamansız acıkmalara tutuldum örtülerim ısıtmaz giysilerim gönendirmez oldu

Sonrada en güzel unuttukları olacak anları dolduruyorlardı.

durduk ve yenilgiden umutlandık

sana olmayan özlem bir şeye benzemiyor

senin geçmişin uzun, elini hemen elime ver geç kalma

çoktan beri beklediğin o diri gülümseyiş işte bendim

Mutsuzluktan söz etmek istiyorum

Dikey ve yatay mutsuzluktan

çünkü aşk bir suçlamadır

sonuna kadar yaşanmamışsa

"insan en çok sabahları arar sevdiği kadını [John Gordon Davies]"

diyor birisi, katılıyorum o sabahlara

İlk dizeye bundan başka uyak bulamadım, işte şair soyu bu yüzden tükeniyor bundan ötürü yalnızız, ama insanlar çoşkun geleceklerle kutlanıyor gene bundan ötürü.

herkes seni sen zanneder.

senin sen olmadığını bile bilmeden,

sen bile..

seni ben geçerken,

derim ki,

saati sorduklarında;

onu ”o” geçiyordur.

kimse anlam veremez.

tamir ettirmedin gitti derler şu saati.

ettirmek istiyor musun demezler.

bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur.

zamanı durdururum yüreğimde,

sensiz geçtiği için,

akrep yelkovana küskündür.

şu bozuk saat çalışsa benim için ölümdür.

bil ki akrep yelkovanı geçerse,

atan bu yüreğim durur.

bırak bozuk kalsın, hiç değilse;

bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur.

Uyar, Turgut, "Büyük Saat", Yapı Kredi Yayınları, Ekim 2014, İstanbul