Metamorphose: M.C. Escher, 1898-1972



1999 yılında çekilmiş Maurits Cornelis Escher'ın hayatını özetle anlatan 60 dakikalık bir belgesel. Youtube'dan da izleyebilirsiniz. Escher'in çizimlerindeki değişimi gözlemlemek ve atölyesinde çalışma sırasından birkaç kareyi görmek adına değerli bir belgesel olmuş. Araya serpiştirilecek birkaç değerli eserinin neden ve nasıl oluştuğunu anlatan küçük brifingler daha da güzel kılabilirdi. Yine de genel bir kanı için izlemeye değer. Belgeselden ve belgeselde bahsedilen konularla ilgili etraftan topladığım notlar aşağıdadır.
En ünlü çalışmalarından birisi metamorfoz'dur ve üç aşamadan oluşur: Metamorfoz I, Metamorfoz II, Metamorfoz III. Bu çalışmalarında kareler arılara, kuşlara, balıklara, kutulara ve küçük bir İtalyan kasabası olan Atrani'ye dönüşür. Atrani, hayatının en mutlu yıllarını yaşadığı yerdir. Gençken kiliseye org dinlemeye gider, kötü moddan kaçış için en iyi yoldur.

Sınavlarında başarılı olamayınca Haarlem School of Architecture and Decorative Arts'a gider. Hocası Jessurun de Mesquita, tasarımcı olmak yerine grafik üzerine çalışmasını önerir. Karar alırken Never Think Before You Begin adlı yandaki eserini çizer. Çalışmalarından para kazanması otuz yıldan fazla zaman alır. Ailesinden dolayı ekonomik zorluk çekmez.

Okulda konuşmak için Dances of Death'ı konu olarak seçer. "The dance of death and life are two expressions with the same meaning. What else do we do other than dance death into our souls?" der üç saatlik derste. Hocası son raporunda Escher'in mükemmel grafik artisti olduğunu, fakat artistik çoşkudan yoksun ve ne duygusal ne lirik olduğunu yazar.

Ailesi ile tatil için gittiği İtalya'dan çok etkilenir. Siena sokaklarında gezerken buraya ait olduğunu düşünür. Fazla çalışmaktadır ve mutlu olduğunu söyler çünkü sadece güzel hava, çezbedici çevre mutlu olmasına yeterli değildir. Kaldığı otele aşık olacağı kız gelir. Jetta Umiker evine geri döndüğünde mektuplaşırlar. Sonunda evlenir ve Roma'ya yerleşirler.

İtalya'dan ilham alır. Yüksek yerlere çıkarak çizimlerini yapar. Ekonomik durum alarm verince değişik işlerde çalışır. En büyük çalışmaları yansımadır ve şöyle der: "His head [of graphic artist], or to be more precise the point between his eyes, comes in the absolute centre. Whichever way he turns he remains at the centre. The ego is the unshakable core of his world."

İtalya'da faşistler yönetime gelir. İtalyanlar arasında İtalyan olmak istemez, yabancı olarak kalmayı sürdürmek ister. Büyük oğlu bir yürüyüşe katılmak zorunda kalınca ayrılır ve İsviçre'ye gider. İlk kez başkasına ait çalışmayı kopyalar. Yandaki çalışmayı yaptıktan sonra ne kadar acınası olduğunu görünce en iyisi çizmeyi bırakmak olduğunu düşünür.

Aradığı ilhamı tekrardan İspanya'da bulan Escher, Endülüs döneminden kalan eserlerde yer alan mozaiklerin sonsuz tekrarından çok etkilenir. Çalışmalarını gösterdiği kardeşi Berend'in yönlendirmesiyle kristalografi ile ilgili makaleleri ve çalışmaları incelemeye başladı. Ardından en iyi çalışmalarını ortaya koyar. 

II. Dünya Savaşı başladığında durumu daha da kötüleş. Eşinin sağlığı kötüye gider. Üye olduğu kulüplerden ayrılır. Eserlerini sergilememe kararı alır. Yahudi olan eski hocası Mesquita'yı sık sık ziyaret eder. Bir gün gittiğinde evlerinden alındıklarını öğrenir. Savaş sırasında çok birşey yapamaz. Sonrasında tekrar ilhamlar gelmeye başlar.

Artık tanınan birisidir. Time ve Life gibi dergilerde hakkında uzun makaleler çıkar, müzelerde eserleri sergilenir, matematik konferanslarında konuşmalar yapar: "...one cannot possibly understand mankind if one doesn't see that mathematics and poetry both have the same roots."

Son çalışması Snakes'dir. Özetle: 
"Metamorphose is an impressive documentary, beautifully shot and edited, with a balance of stock footage of the period, interviews with the artist himself, and long, lingering shots of his work. The film covers Escher’s entire artistic life, ending with footage of the artist at work. These “last images” of Escher, the narrator says, “are not gloomy. We see an artist in his studio, doing the things he enjoys,” a man “proud of his success.”"(1)

Escher ve eserleri hakkında daha fazla bilgi bulabileceğiniz birkaç güzel sayfa:

Yorumlar

Yorum Gönder

teşekkürler, thanks, danke, gracias :)

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dostoyevski -İnsancıklar

Resim
Anlatmaya geçmeden belirteyim, eserde geçen anlattığım gibi anlatmadığım olaylar da vardır, yani ne hep ne hiç, ikisi ortasında bir yer... Bir de Dostoyevski serüvenine atılmak istedim. İnsancıklar, genel geçer bilgi araştırmasında göreceğiniz gibi yazarın kendisini ünlü yapan ve aynı zamanda yazdığı ilk eserdir. 24 yaşlarında dokuz ayda yazar ve bu süre zarfında eserinin üzerinden üç defa geçer. Kendisinin de tahmin etmediği şekilde elden ele dolanan eseri bir anda herkesin elinde belirir. Bugün diğer eserlerini de işin içine katarak tanıdığımız Dostoyevski, daha ilk eserinde çizgisini belirtmiştir: Rusya'nın insanları. Rusya’yı oluşturan her gruptan, topluluktan, toplumdan insanlar ve bu insanların birbirleriyle ilişkileri vardır: sosyetesi, soylusu, fakiri, memuru, yazarı, tefecisi, ev sahibesi, genci, yaşlısı, çoluğu çocuğu. 157 sayfaya fakir olan sıradan Rus insanların diliyle gururunu, kanaatkârlığını ve Tanrı’dan yardım umuduyla birlikte herkesi sığdırabilmiştir hem d...
Devamı

Rainer Maria Rilke - Dua Saatleri Kitabı/Duino Ağıtları/Bütün Şiirlerinden Seçmeler/Malte Laurids Brigge'nin Notları + Cahit Zarifoğlu - Rilke'nin Romanında Motifler

Resim
Rainer Maria Rilke , hakkında okuduğum tüm yazılarda Alman edebiyatı için göklere çıkartılan fakat kanaatimce şiir çevirilerinin orijinal halinin havasını yakalayamamasından dolayı ülkemizde pek de kıymetli hale gelememiş şair/yazar/gezgin/Allah'ın bir kulu. Daha önce bir eserini okumuştum ve bahsettiğim gibi şiirlerinin çevirisi, hakkında yazılanlarda göklere çıkartıldığı kadar beni büyülememişti, büyülemeyi başaramamıştı. Ve dolayısıyla okumayı bırakmıştım. Daha sonra Cahit Zarifoğlu okurken Zengin Hayaller Peşinde eserinde Rilke'den; "Rilke'nin; büyük şehir korkusu, mücerret korku, yokluk, ölüm gibi temaları işlediği bu eserde [Malte Laurids Brigge'nin Notları], insana mistik amaçlar hiç olmazsa endişeler var gibi gelir. Oysa Rilke, Hristiyani esinlemeler, katı ya da abartılmış felsefi düşünceler üzerine kurulmuş Alman edebiyatına bir tepki gibi çıkar. İlgiyi birey çemberi içine hapseder." diye bahsedince tekrardan ama bu sefer Rilke'nin tüm es...
Devamı

Ahmet Erhan - Alacakaranlıktaki Ülke/Ölüm Nedeni Bilinmiyor/Ne Balık Ne De Kuş

Resim
Ahmet Erhan. Dertli şair.  Memleketinin insanlarının ölümlerine kederli. Alacakanlıktaki Ülke'de önce insanları ve çocuklar, sonra arkadaşları, ardından kendi ölümünü yazar. Her şiirinde gökyüzünde gezen Ay'a bir atıf var. Şiirlerini ölüme yağmur, portakal, ay ve kitaplarıyla yoğurmuş. İçli ve dertli. Ölene/öldürülene insan olarak, insan olmanın gözünden, insancıl ve yakın akrabası, tanıdığı, arkadaşı gözüyle bakar. Aslında hepimiz aynı kaderin çocuklarıyız. Ve hepimizin kutsal yaşama hakkı gasp ediliyor. Ölüm Nedeni Bilinmiyor'un önsözünde Adnan Satıcı şöyle der: "Birbaşınalık anlamında düşünüldüğünde, yakınılan, istenilmeyen bir durumdur yalnızlık. Ancak, Erhan'ın şiirinde başkaldırı; uzlaşma zemininden uzaklaşma anlamıyla yer bulur. Açıkçası istendik bir yalnızlıktır onunkisi. Toplumsal bağlanmalarından neredeyse bütün bütüne kopmuş bu birey, yaşamak eylemine de bilinen anlamlarının dışında bir anlam yüklemek zorunda kalır: Yalnızlık, giderek ölüm...
Devamı