Edgar Allan Poe: Kuyu ve Sarkaç Seçme Öyküler

"Onu daha yakından tanıdıkça, karanlığı doğal bir özellikmiş gibi maddi manevi alemin her parçasına bitmek tükenmek bilmez bir kasvetle yağdıran bir ruhu neşelendirmeye çalışmanın faydasızlığını çok acı bir şekilde anlamıştım."
Kitap, Edgar Allan Poe'nin 13 öyküsünden oluşur. En sondaki bir nevi düşünce yazısı hariç, 12 öykünün her biri gotik bir içerisinde ve en az bir ölüm barındırmaktadır. En sondaki Maelzel'in Satranç Oyuncusu, 18.yy'daki bir satranç makinasının nasıl çalıştığına yönelik olarak analiz yazısıdır. Kitap, okurken şunu düşündürdü: Karanlıkta aydınlığı bulamazsın ve ışığı yakalayamazsın. Şahsi fikrim, bu şekilde insanın içini karanlığa gömen, hiçbir şekilde size güneş yüzü göstermeyen, geriye hafakanlar basmış tadı bırakan kitaplarla hayatınızı daha iyi yaşanacak hale getiremezsiniz. Evet, hayat toz pembe değil, hep kelebekler uçmuyor. Şu kısacık hayatta keyfini çıkararak yaşayabildiğimiz her saniye insanın kârınadır.. Kitapta yer alan öykülerden Gammaz Yürek ve Kuyu ve Sarkaç öyküleri özellikle kurgularının sonu dolayısıyla beni etkilemiştir.
"Gerçek, kurmacadan daha tuhaftır (eski bir deyiş)."
"Bir Fransız atasözü şöyle der: 'Le mieux es l'ennemi du bien.' (Daha iyi, iyinin düşmanıdır)."
"Dupin, Chamfort'tan alıntı yaparak, 'Il y a a parier que toute idee publique, toute convention reçue, est une sottise, car elle a convenu au plus grand nombre,' (Ortak kabul gören her fikrin, üzerinde uzlaşılan her kuralın düpedüz aptalca olduğu iddia edilebilir; çünkü çoğunluğa uygun düşmüştür.) diye karşılık verdi."
"Matematik bir biçim ve sayı bilimidir; matematiksel akıl yürütme ise sadece biçim ve sayı üzerine kurulu gözleme dayanan mantıktır. Saf cebir denen şeyin doğrularının soyut ve genel doğrular olduğunu varsaymak büyük yanılgıdır. Bu öyle korkunç bir yanılgı ki, yaygınlık kazanmış olmasına şaşırıyorum. Matematiksel aksiyomlar genel doğrunun aksiyomları değildir. Mesela biçim ve sayı bağlantılarına ait bir doğru, ahlakbilimine göre çoğu kez yanlıştır. Bu bilimde, birleşen parçaların bütüne eşit olduğu genellikle doğru değildir. Bu aksiyom kimyada da hata verir. İtici öğe düşünüldüğünde hata verir; çünkü her birine birer değer verilen iki itici öğe birleşince, çıkan değerin bunların ayrı ayrı toplamına eşit olması gerekmez. Sadece bağlantı sınırları içinde geçerli olan çok sayıda matematiksel doğru vardır."

Poe, Edgar Allan, "Kuyu ve Sarkaç Seçme Öyküler", 8.basım, İstanbul, Can Sanat Yayınları, Çev. Nazire Ersöz

Yorumlar

Yorum Gönder

teşekkürler, thanks, danke, gracias :)

Bu blogdaki popüler yayınlar

Dostoyevski -İnsancıklar

Resim
Anlatmaya geçmeden belirteyim, eserde geçen anlattığım gibi anlatmadığım olaylar da vardır, yani ne hep ne hiç, ikisi ortasında bir yer... Bir de Dostoyevski serüvenine atılmak istedim. İnsancıklar, genel geçer bilgi araştırmasında göreceğiniz gibi yazarın kendisini ünlü yapan ve aynı zamanda yazdığı ilk eserdir. 24 yaşlarında dokuz ayda yazar ve bu süre zarfında eserinin üzerinden üç defa geçer. Kendisinin de tahmin etmediği şekilde elden ele dolanan eseri bir anda herkesin elinde belirir. Bugün diğer eserlerini de işin içine katarak tanıdığımız Dostoyevski, daha ilk eserinde çizgisini belirtmiştir: Rusya'nın insanları. Rusya’yı oluşturan her gruptan, topluluktan, toplumdan insanlar ve bu insanların birbirleriyle ilişkileri vardır: sosyetesi, soylusu, fakiri, memuru, yazarı, tefecisi, ev sahibesi, genci, yaşlısı, çoluğu çocuğu. 157 sayfaya fakir olan sıradan Rus insanların diliyle gururunu, kanaatkârlığını ve Tanrı’dan yardım umuduyla birlikte herkesi sığdırabilmiştir hem d...
Devamı

Rainer Maria Rilke - Dua Saatleri Kitabı/Duino Ağıtları/Bütün Şiirlerinden Seçmeler/Malte Laurids Brigge'nin Notları + Cahit Zarifoğlu - Rilke'nin Romanında Motifler

Resim
Rainer Maria Rilke , hakkında okuduğum tüm yazılarda Alman edebiyatı için göklere çıkartılan fakat kanaatimce şiir çevirilerinin orijinal halinin havasını yakalayamamasından dolayı ülkemizde pek de kıymetli hale gelememiş şair/yazar/gezgin/Allah'ın bir kulu. Daha önce bir eserini okumuştum ve bahsettiğim gibi şiirlerinin çevirisi, hakkında yazılanlarda göklere çıkartıldığı kadar beni büyülememişti, büyülemeyi başaramamıştı. Ve dolayısıyla okumayı bırakmıştım. Daha sonra Cahit Zarifoğlu okurken Zengin Hayaller Peşinde eserinde Rilke'den; "Rilke'nin; büyük şehir korkusu, mücerret korku, yokluk, ölüm gibi temaları işlediği bu eserde [Malte Laurids Brigge'nin Notları], insana mistik amaçlar hiç olmazsa endişeler var gibi gelir. Oysa Rilke, Hristiyani esinlemeler, katı ya da abartılmış felsefi düşünceler üzerine kurulmuş Alman edebiyatına bir tepki gibi çıkar. İlgiyi birey çemberi içine hapseder." diye bahsedince tekrardan ama bu sefer Rilke'nin tüm es...
Devamı

Ahmet Erhan - Alacakaranlıktaki Ülke/Ölüm Nedeni Bilinmiyor/Ne Balık Ne De Kuş

Resim
Ahmet Erhan. Dertli şair.  Memleketinin insanlarının ölümlerine kederli. Alacakanlıktaki Ülke'de önce insanları ve çocuklar, sonra arkadaşları, ardından kendi ölümünü yazar. Her şiirinde gökyüzünde gezen Ay'a bir atıf var. Şiirlerini ölüme yağmur, portakal, ay ve kitaplarıyla yoğurmuş. İçli ve dertli. Ölene/öldürülene insan olarak, insan olmanın gözünden, insancıl ve yakın akrabası, tanıdığı, arkadaşı gözüyle bakar. Aslında hepimiz aynı kaderin çocuklarıyız. Ve hepimizin kutsal yaşama hakkı gasp ediliyor. Ölüm Nedeni Bilinmiyor'un önsözünde Adnan Satıcı şöyle der: "Birbaşınalık anlamında düşünüldüğünde, yakınılan, istenilmeyen bir durumdur yalnızlık. Ancak, Erhan'ın şiirinde başkaldırı; uzlaşma zemininden uzaklaşma anlamıyla yer bulur. Açıkçası istendik bir yalnızlıktır onunkisi. Toplumsal bağlanmalarından neredeyse bütün bütüne kopmuş bu birey, yaşamak eylemine de bilinen anlamlarının dışında bir anlam yüklemek zorunda kalır: Yalnızlık, giderek ölüm...
Devamı