Ekim 2012 HBR Türkiye'den Notlar

CEO MAAŞLARININ YAŞAM DÖNGÜSÜ Geofffrey Martin, Luis Gomez-Mejia ve Robert M. Wiseman

Getiriye dayanan CEO ücreti, aşırı risk almaya mı itiyor? Yoksa gerekli risklerin alınması için bir teşvik mi oluyor?

CEO’ların hisse opsiyonları almaya başladıkları ilk yıllarda, mevcut servetleri düşük, beklenen gelirleri yüksekken daha büyük riskler alma eğilimi artıyor. Ancak aynı yöneticiler birikmiş servetleri arttıkça daha temkinli davranıyor.

BÜYÜK LİDERLERİN DENEYİM İHTİYACI YOKTUR Gautam Mukunda

Şirket içinden işi çok iyi yapabileceğine inandığınız birini seçerseniz, çoğu zaman o da çok fazla deneyim sahibi diğer adaylardan daha iyi bir performans sergilemeyecektir. Şirket içinden gelen çalışanlar ki ben onlara filtrelenmiş liderler diyorum, iyi olabilirler ama muhtemelen dahi değiller. En iyi performansı gösterenler şirket dışından gelen deneyimsizlerdir.

Steve Jobs, Abraham Lincoln gibi en iyi liderler filtrelenmemiş olsa da, onları bu kadar etkin yapan farklı düşünme yeteneği ve bazı şeyleri belli biçimlerde yapmak zorunda hissetmemesi gibi öznellikler çoğu zaman korkunç sonuçlara yol açabiliyor. Filtrelenmemiş liderlerde risk de yüksektir, mükâfat da. Tim Cook ve Neville Chamberlain gibi filtrelenmiş liderler ise derin bilgi sahibidir ve sabit bir pozisyonda çok etkili olabilirler. Ama çoğu zaman aşırı ve ani değişimlere adapte olamıyorlar ya da dışarıdan gelenlerin hiç düşünmeden yıktığı statükoyu değiştiremiyorlar.

BÜYÜYOR… BÜYÜYOR… BÜYÜYOR…

Araştırmacılar 2016 itibariyle 3 milyar insanın, yani dünya nüfusunun yarısının online olacağını söylüyor... Analistlere göre interneti agresif bir şekilde kullanan küçük ve orta ölçekli şirketler daha fazla iş üretiyor.

İYİ İŞLERİN İSTENMEYEN SONUÇLARI Charles Handy

Kent merkezlerinde ise halkın parlamento sarayları var. Ama bunlar zamanla bugün gücün gerçek sahibi olan kurumsal dünyanın kulelerinin yanında birer cüce gibi kalıyor.

Bu kuleler paradokslarla dolu. Camdan yapılmışlar ama içlerini görmek imkânsız. Kapılarının ve çatılarının üzerindeki armalarda çoğu zaman hiçbir anlam taşımayan harfler ya da sözcükler var. Oradan gelip geçenlerin çoğu için bunlar isimsiz kurumlar, isimsiz insanlar ve isimsiz yatırımcıların atanmış çalışanları. Demokratik toplumların ekonomik motorları da en az monarşi kadar merkezden kontrol ediliyor ve demokrasilerin içine uzanan bir ada gibi orta yerine çöküyor. Gücün halkın kontörlünden çıktığına yönelik algı her geçen gün artıyor ve toplumun büyük bölümünün endişeleri göz ardı ediliyor.

BOYNER GRUBU CEOSUYLA MÜŞTERİYE SEVDALI OLMAK ÜZERİNE H. Cem Boyner

Adınız, soyadınız, annenizin kızlık soyadı… “Sana ne annemin kızlık soyadından” diyenler oldu. Baktık ki annenin kızlık soyadında hassasiyet var.  Bu arada Kayseri’de çok başarılı işler yapılmış bir mağazamızda çalışan ve en çok başvuru toplayan Belma’ya, “Annenizin kızlık soyadı sorusuna takılmıyor musun?” diye sorduk. Cevabı: “Hayır, öyle sormuyorum. Dayınızın soyadı ne diyorum, söylüyorlar hemen” oldu.

Satınalması, ödemesi cazip ürünler alıyorduk almasına da bunlar bizim için iyi olan ürünlerdi esasen, müşteri için değil. Güzel vadelerle ürünler alıyorduk, ama o ürünler müşterinin istediği ürünler olmayabiliyordu. “Koyunun önüne eti köpeğin önüne saman” koyuyormuşuz. Müşteri bizim satınalma modelimizle ve tedarikçiye ödeme vademizle değil, kendi satın almak istediği ürünü bulup bulamadığıyla ilgileniyordu.

BÜYÜK VERİ: YÖNETİM DEVRİMİ Andrew McAfee ve Erik Brynjolfsson

“Ölçemediğinizi yönetemezsiniz.” Hem W. Edwards Deming hem de Peter Drucker’e ithaf edilen bu özdeyişten çıkarılacak çok ders var.

Büyük veri hareketi, daha önce mantıksal analizde olduğu gibi veriden bilgi edinmeye çalışır ve bunu iş avantajına dönüştürür.

2012 yılından bu yana her gün 2,5 exabayt veri oluşuyor ve bu sayı her 40 ayda bir ikiye katlanıyor. 20 yıl önce internetin tümünde depo edilmiş veriden daha da fazla veri bugün her saniye internetten geçiş yapıyor... Bir exabayt ise bu miktarın (petabayt) bin katına veya bir milyon gigabayta eşittir.

Şirketler kendilerini ne kadar veri odaklı tanımlarsa, mali ve operasyonel sonuçların tarafsız ölçümünde o kadar iyi performans sergiledi. Özellikle de kendi sektöründe ilk üçü göğüsleyen veriye dayalı şirketler rakiplerine oranla yaklaşık yüzde 5 daha üretken, yüzde 6 daha kazançlıydı.

Eldeki veri kısıtlıysa, veriyi elde etmek maliyetliyse veya veri, dijital ortamda mevcut değilse yüksek mevkili insanlara karar alma hakkı vermek akıllıca olur, çünkü kararlarını edindikleri tecrübeyle, özümsedikleri örnek ve ilişkilere dayanarak verirler. Bu tür çıkarım ve karar verme süreçlerine “sezgisel” denir. İnsanlar, gelecekte neler olacağı, bir şeyin nasıl iyi yürüyeceği gibi öngörülerde bulunur ve ona göre davranır.

Pablo Picasso, “Bilgisayarlar gereksiz. Size yalnızca cevapları verebilirler” dediğinde de alan uzmanlarını düşünmüş olsa gerek.

Joy Kanunu’nu aklınızdan çıkarmayın: “En zeki insanların çoğu bir başkası için çalışır.” Veri setlerinizin bazılarını ve analitik sorunlarınızı internette veya dünyada ilgili kesimlerin ulaşabileceği ortamlarda paylaşın.

BÜYÜK DÖNÜŞÜM Süreyya Ciliv

O liderlik modelinin birinci kısmını işini iyi bilme, yön gösterme oluşturuyor, ikinci kısmı da takımı sürükleyebilme ve doğru yönde ikna edip onları heyecanlandırabilme. Ama tüm bunların ötesinde temek bazı özellikler de arıyorum. Çalışkanlığa çok önem veriyorum örneğin. Başarının yolunun çalışkanlıktan geçtiğini düşünüyorum ve çalışkan insanlarla çalışmak istiyorum. Bir diğer temel özellik ise dürüstlük.  Hatta belki dürüstlüğü birinci sıraya koymak daha uygun olur. Üçüncüsü öğrenmeye hevesli olmak… Yenilikçiliğe ve cesarete ihtiyaç var. Liderin inandığı vizyonun peşinde koşma cesareti olmalı. Ben Türkiye’deki profesyonellerin eksikliklerinden birinin cesaret olduğuna inanıyorum. “Patron ne düşünür” endişesi çok fazla. Hâlbuki önemli olan senin takıma kattığın değer.

VERİ BİLİMCİLİK: 21. YÜZYILIN EN ÇEKİCİ MESLEĞİ Thomas H. Davenport ve D. J. Patil

Veri bilimci, mücadelenin sürekli değiştiği ve verinin durmadan aktığı rekabet dolu bir ortamda, karar mercilerinin tasarısız analizlerden, veri ile süregelen bir diyaloga geçmelerini sağlar.

Genellikle elde ettiği bilgiyi görsel olarak anlatma ve bulduğu şablonları net ve ikna edici bir hale getirme konusunda yaratıcıdır.

Veri bilimcinin en temel ve genel yeteneği kod yazabilmesidir.

BENİM YOLUM Hüsnü Özyeğin

Kendini dışarı çıkarken elektrikleri kapatacak kadar sorumlu hissetmekten, sahiplenmekten geçiyor başarının yolu. Ben bunu yüreğiyle çalışmak şeklinde tarif ediyorum.

Bugün Amerika’da Silikon Vadisi’nde girişim sermayeleri ya da girişimcilerin yaptığı 10 işten biri yada ikisi başarılı oluyor. Sadece ikisi bile başarılı olduğu zaman çok büyük değer yaratıyorlar ama geri kalan sekizi batıyor, sürdürülemiyor.

Çünkü başarıya ulaşmak için sadece çalışma ve IQ yeterli olmuyor. Başarıda şans da önemli bir faktör. Ayrıca konjonktür çok önemli. Ve elbette zamanlama.

Fiba Sigorta hayat dışı sigorta yapan sigorta şirketleri arasında, kısacası kötü bir sektörde çok başarılı olan üç ya da dört şirketten biriydi. Aynı zamanda Fiba Sigorta sektörde para kazanan neredeyse tek şirketti o zaman. Orada sektörün fiyat rekabetiyle artık bizi aşağı çekeceğini düşündük. Çünkü bu geçici bir süreç değildi. Bilhassa yabancı şirketler pazardan pay almak için kıyasıya rekabet ediyorlardı. Pazar payı kazanma stratejisi belli bir süre sürdürülebilir ama sırf pazar payı için birkaç sene sermayeden harcayarak devam etmek akıllıca değil. Bu nedenle satmak istedik Fiba Sigorta’yı.

İLERİ MANTIKSAL ANALİZ SİZİN İÇİB ÇALIŞSIN Dominic Barton ve David Court

Altı farklı sektörden onlarca şirketle yürüttüğümüz çalışmamızda veri ve mantıksal analizden tam anlamıyla yararlanmak için birbirini destekleyen üç yeteneğin gerektiğini keşfettik. Öncelikle, şirketler çok sayıda veri kaynağını tanımlama, bir araya getirme ve yönetme yeteneğine sahip olmalı. İkincisi, çıktıları öngörmek ve optimize etmek için ileri analitik modeller oluşturma becerisine ihtiyaçları var. Üçüncüsü ve en önemlisi; yönetim, şirketi, veri ve modellerin daha iyi kararlar doğurabileceği şekilde dönüştürecek güce sahip olmalı. İki önemli özellik bu faaliyetlerin zeminini oluşturuyor: veri ve mantıksal analizin rekabet için nasıl kullanılacağına ilişkin net bir strateji ve doğru teknolojik mimari ve yetkinliklerin bir düzene sokulması.

Potansiyel verilere daha geniş bir bakış açısı getirmenin bir yolu da, “ihtiyacımız olan tüm bilgiye sahip olsaydık hangi kararlara imza atabilirdik?” sorusunu sormaktır.

SORUMLULUĞA NE OLDU? Thomas E. Ricks

Tugay Komutanı General Charles Bundel ordunun eğitim kitapçıklarının üç ya da dört ayda yenilenemeyeceğini, bunun için 18 aya ihtiyaç olduğunu söylediğinde Marshall bu sözünü iki kez daha düşünmesini istedi. “Yapılamaz” dedi Bundel. “Üzgünüm, o halde kovuldun” diye yanıtladı Marshall.

Görevden alma gücünün kaybı diğer sorunların da önünü açmış olabilir. Gerçek başarı ödüllendirilmediği ve inisiyatif almaktaki başarısızlıklar cezalandırılmadığı zaman risk almaya teşvik eden tüm sistem çökertiliyor.

HBR Türkiye